Kto płaci PCC przy sprzedaży nieruchomości?
Zakup nieruchomości zawsze wiąże się z dużymi kosztami. Niestety jednak sama cena za dom czy mieszkanie to nie koniec wydatków. Do ogólnego rachunku doliczyć trzeba chociażby notariusza, remont czy właśnie tytułowy podatek od czynności cywilno-prawnych. Co musisz wiedzieć na jego temat?
Co to jest podatek od czynności cywilno-prawnych?
Podatek od czynności cywilno-prawnych (PCC) to istotna kwestia, z którą spotkasz się, decydując się na zakup nieruchomości. Mówiąc ogólnie, jest to forma opodatkowania, która dotyczy szerokiego spektrum transakcji. Jednak z racji wartości umów, przy sprzedaży nieruchomości ma szczególnie duże znaczenie. PCC jest obowiązkiem podatkowym, który powstaje w momencie zawarcia umowy cywilno-prawnej, czyli formalnego porozumienia między kupującym a sprzedającym. Wysokość tego podatku zazwyczaj wynosi 2% wartości nieruchomości, co oznacza, że przy zakupie mieszkania za 500 000 zł, podatek PCC wyniesie 10 000 zł. Jest to znaczący koszt dodatkowy, o którym należy pamiętać, planując budżet na zakup nieruchomości. Dlatego pamiętaj, że w niektórych przypadkach możesz skorzystać ze zwolnień podatkowych, na przykład gdy nieruchomość jest nabywana od najbliższej rodziny lub w ramach pierwszego zakupu mieszkania pod własne potrzeby mieszkaniowe.
Kto musi płacić podatek PCC przy sprzedaży nieruchomości?
Podatek od czynności cywilno-prawnych (PCC) przy sprzedaży nieruchomości, to obowiązek podatkowy, który zazwyczaj spoczywa na kupującym. Jest to kluczowa informacja dla osób planujących zakup domu, mieszkania czy działki. W momencie zawarcia umowy kupna-sprzedaży, to na nabywcy nieruchomości ciąży obowiązek obliczenia, zgłoszenia i wpłacenia odpowiedniej kwoty podatku PCC do właściwego urzędu skarbowego. Wartość podatku określana jest na podstawie ceny transakcyjnej i obowiązującej stawki, która dla większości transakcji nieruchomościowych wynosi 2%.
Jednakże warto podkreślić, że istnieją sytuacje, w których obowiązek płacenia podatku PCC może zostać przesunięty lub rozłożony inaczej, w zależności od specyfiki umowy czy stosunków prawnych pomiędzy stronami. Na przykład, w niektórych przypadkach sprzedający i kupujący mogą dojść do porozumienia co do podziału obciążenia podatkowego. Mimo to standardowym i najczęściej spotykanym rozwiązaniem jest obciążenie podatkiem kupującego.
Odpowiedzialność za zapłatę podatku PCC wiąże się z koniecznością dokonania dokładnych obliczeń oraz terminowego zgłoszenia i wpłaty należności podatkowych. Niewywiązanie się z tych obowiązków może skutkować nałożeniem odsetek za zwłokę oraz dodatkowych sankcji. Dlatego też każdy, kto planuje zakup nieruchomości, powinien wcześniej zapoznać się z obowiązującymi przepisami oraz przygotować się do realizacji tego obowiązku podatkowego.
Czy istnieją wyjątki od płacenia podatku PCC przy transakcjach nieruchomościowych?
Jak już wspomnieliśmy, w niektórych sytuacjach można liczyć na zwolnienie z obowiązku opłacenia podatku PCC przy zakupie nieruchomości, które mogą znacząco obniżyć koszty dla określonych grup nabywców. Jednym z najbardziej znaczących wyjątków jest zakup pierwszego mieszkania pod własne potrzeby mieszkaniowe, co ma na celu wspieranie osób wchodzących na rynek nieruchomości. W takim przypadku, nabywca może skorzystać ze zwolnienia z PCC, pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów, takich jak limit powierzchni mieszkalnej czy nieposiadanie innego mieszkania na własność.
Innym przykładem wyjątku jest przeprowadzanie transakcji nieruchomości między najbliższymi członkami rodziny, takimi jak małżonkowie, rodzeństwo, ascendentni (np. rodzice) i descedentni (np. dzieci). W tych przypadkach, przepisy często przewidują zwolnienia z PCC, co ułatwia przekazywanie nieruchomości w obrębie rodziny bez dodatkowych obciążeń podatkowych.
Warto również zwrócić uwagę na transakcje nieruchomości realizowane w ramach działalności gospodarczej, które podlegają innym zasadom opodatkowania, a w niektórych przypadkach mogą korzystać ze zwolnień lub preferencyjnych stawek podatkowych. Ponadto, niektóre formy przekształceń prawnych nieruchomości czy spółek również mogą być zwolnione z PCC, w zależności od spełnienia określonych warunków.
Na koniec warto też dodać, że z obowiązku opłacenia PCC osoba prywatna jest zwolniona jeśli nabywa lokal czy dom od instytucji – czyli najczęściej firmy budowlanej. Wynika to z faktu, że w takiej sytuacji kupujący uiszcza w cenie zakupu podatek VAT.
Jak oblicza się wysokość podatku od czynności cywilno-prawnych?
Wysokość podatku od czynności cywilno-prawnych (PCC) oblicza się na podstawie wartości nieruchomości określonej w umowie kupna-sprzedaży, przy zastosowaniu odpowiedniej stawki procentowej. Dla większości transakcji nieruchomościowych standardowa stawka PCC wynosi 2%. Oznacza to, że aby obliczyć kwotę podatku należnego, należy wartość nieruchomości pomnożyć przez 2%. Na przykład, jeśli kupujesz mieszkanie za 400 000 zł, podatek PCC wynosi 8 000 zł (400 000 zł * 2%).
Warto zauważyć, że stawka podatku może różnić się w zależności od rodzaju transakcji. Na przykład, w przypadku niektórych praw majątkowych lub udziałów w spółkach, mogą obowiązywać inne stawki. Dlatego też istotne jest, aby przed dokonaniem transakcji zapoznać się z obowiązującymi stawkami podatkowymi, aby prawidłowo obliczyć należny podatek.
Od 1 stycznia 2024 roku wyższą stawkę zapłacą też osoby, które posiadają już pięć lub więcej nieruchomości. Przy zakupie szóstego i kolejnych mieszkań czy domów PCC wynosi 6% wartości.
Dodatkowo należy pamiętać o możliwości skorzystania ze zwolnień lub ulg podatkowych, które mogą zmniejszyć wysokość podatku PCC lub całkowicie zwolnić z jego płacenia. W takich przypadkach obliczanie wysokości podatku będzie wymagało uwzględnienia tych specjalnych okoliczności, co może skutkować obniżeniem kosztów transakcji.
Jak i kiedy należy uiścić podatek PCC?
Mówiąc o PCC koniecznie trzeba wspomnieć też o odpowiedzialności kupującego. Nieznajomość przepisów czy “zapomnienie” może mieć w tym przypadku opłakane skutki. Wynika to z faktu, że podatek od czynności cywilno-prawnych (PCC) należy uiścić w określonym terminie, który jest ściśle związany z datą zawarcia umowy objętej tym podatkiem. Standardowo, podatek PCC musi zostać zapłacony w ciągu 14 dni od dnia zawarcia umowy kupna-sprzedaży nieruchomości. Proces ten wymaga od kupującego dokonania odpowiednich kroków, aby prawidłowo wywiązać się z tego obowiązku podatkowego. Co ważne, nikt nam “nie przypomni” o konieczności wniesienia opłaty – wszystko musimy zrobić sami lub powierzyć dopełnienie formalności i wpłaty swojemu reprezentantowi.
Pierwszym krokiem jest wypełnienie deklaracji PCC-3, która jest oficjalnym dokumentem służącym do zgłoszenia podatku od czynności cywilno-prawnych. Deklarację tę należy złożyć w urzędzie skarbowym właściwym dla miejsca zamieszkania podatnika. Ważne jest, aby deklaracja zawierała wszystkie niezbędne informacje, takie jak dane kupującego, sprzedającego, opis nieruchomości oraz kwotę podatku do zapłaty, obliczoną na podstawie wartości transakcji i obowiązującej stawki podatkowej.
Po prawidłowym wypełnieniu deklaracji należy dokonać wpłaty podatku PCC. Płatność powinna być dokonana na rachunek bankowy właściwego urzędu skarbowego, podany w informacjach dostępnych na stronie urzędu lub w jego siedzibie. Do deklaracji należy dołączyć dowód zapłaty podatku, co stanowi potwierdzenie wywiązania się z obowiązku podatkowego.
Warto jeszcze raz zaznaczyć, że nieuiszczenie podatku PCC w wyznaczonym terminie może skutkować nałożeniem odsetek za zwłokę, a nawet dodatkowych sankcji. Dlatego kluczowe jest, aby dokładnie śledzić terminy i z góry zaplanować proces płatności podatku, aby uniknąć niepotrzebnych problemów i dodatkowych kosztów.
Podsumowując, uiszczenie podatku PCC jest obowiązkiem, który należy dopełnić w ciągu 14 dni od zawarcia umowy, poprzez wypełnienie i złożenie deklaracji PCC-3 oraz dokonanie płatności na odpowiednie konto urzędu skarbowego. Staranne przestrzeganie tych kroków zapewni zgodność z przepisami i pozwoli uniknąć negatywnych konsekwencji związanych z opóźnieniem płatności.
PCC to duży i znaczący koszt, który z reguły muszą ponieść osoby kupujące mieszkania na rynku wtórnym. Warto jednak pamiętać, że przy zakupie z rynku pierwotnego też płacimy podatek – i to zdecydowanie większy. Różnica polega jednak na tym, że 8 lub 23-procentowy VAT wliczony jest w cenę nieruchomości i odprowadzany przez dewelopera.
Czytaj też:
Sprzedaż mieszkania – jak się przygotować?
